Srednjevekovna tvrđava - Užički grad

Na periferiji današnjeg grada Užica, na stenovitom grebenu iznad leve obale reke Đetinje, nalazi se srednjevekovna tvrđava tj. Užički grad.


Nije poznata tačna godina gradnje, ali se smatra da je nastala u drugoj polovini XIV veka. Namena joj je bila da štiti Užice i karavanski put koji je dolinom Đetinje povezivao Moravsku dolinu sa Bosnom, Hercegovinom i obalom Jadranskog mora. Osnova grada je nepravilnog izduženog oblika, a čine ga: citadela na vrhu sa dožon kulom; niži deo grada koga opasuju zidovi koji se spuštaju do Đetinje, gde se nalazila i Vodena kula koja je služila za snabdevanje vodom; i utvrđeno podgrađe gde se danas vide ostaci laguma.

Užički grad se pominje u posedu srpskog velikaša i vojskovođe Nikole Altomanovića. Protiv njega je sklopljen savez koji su činili knez Lazar Hrebeljanović, bosanski ban Tvrtko I Kotromanić i mačvanski ban Nikola Gorjanski. Njih trojica, potpomognuti sa još 1000 kopljanika mađarskog kralja Lajoša I Anžujskog, napali su septembra 1373. godine Nikolu i opseli ga u Užičkoj tvrđavi. Tokom opsade korišćeni su katapulti, baliste i kornjače, ali i prvi topovi, pa je grad osvojen nakon mesec dana. Nikola je zarobljen, a njegove zemlje su podeljene. Pod tursku vlast pao je 1463. godine, a jedno vreme bio je i pod srpskom i pod austrijskom upravom. Nakon srpsko-turskog rata, i konferencije velikih sila u Kanlidži na Bosforu 22. novembra 1862. godine, naređeno je rušenje Užičkog grada. Naredne godine grad je miniran i onesposobljen za vojnu upotrebu. Danas su vidljivi samo ostaci bedema, kule i zgrade u visini od jednog metra.  

 

Vladimir Lukić
dipl. istoričar