Spomenik palim u ratovima za slobodu
Knjaževac je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Borskom okrugu. Njegovi stanovnici pokazali su se kao dobri vojnici u svim ratovima koji su ih zadesili u XIX i XX veku. Knjaževac je mnogo puta rušen, paljeni i razaran ali svaki put ponovno obnavljen. Poslednji put je oslobođan u Drugom svetskom ratu 10. oktobra 1944. godine. Tog dana su posle višečasovnih borbi jedinice 1. gardijskog utvrđenog rejona Crvene armije, 23. srpske brigade 45. divizije NOVJ i Svrljiškog NOP odreda oslobodli grad.
U gradskom parku u Knjaževcu, uz samu reku Timok, podignuta je prostorna kompozicija – spomenik palim u svim ratovima za slobodu, prema projektu arhitekte Bogdana Bogdanovića. Radovi na uređenju su otpočeli 1961. a svečano je otvoren 1971. godine. Posvećen je preko 6000 stradalih boraca s područja Timočke Krajine. U njemu su izloženi kameni stećci – jedna grupa ukrašena je motivima iz svakodnevnog života srpskg seljaka, dok je druga izrađena po uzoru na krajputaše.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar