Orao krstaš

Kada je reč o orlu krstašu, situacija je alarmantna. Broj pripadnika ove vrste u stalnom je opadanju, a osim negativnog trenda koji zapažen tokom 21. veka, poznato je i da je brojnost ovih orlova naglo opala u 20. veku. U pitanju je vrlo retka ptica i veoma ugrožena stanarica ili selica koju je bilo neophodno svrstati na listu „Strogo zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva“ Zavoda za zaštitu prirode Srbije. Retko prezimljava u Srbiji; dolazi oko 1. aprila a odlazi oko 5. oktobra. Nakon što završi gnežđenje minimalno skita, a vreme njegovog gnežđenja je od 25. aprila do 10. maja kada gradi masivno gnezdo od grana i grančica na visini do 20 m u koje polaže jedno, dva ili tri jaja. Aktivnost gnežđenja preduzima jednom u toku godine.


Na prostoru Srbije gnezdi se samo na Fruškoj Gori i u Deliblatskoj peščari. Nekada je bila česta gnezdarica, dok danas, nažalost, to više nije tako, te sada predstavlja veoma retku gnezdaricu. Osim kod nas, ovog orla ima i u drugim delovima Balkanskog poluostrva, u Mađarskoj, na teritoriji Slovačke i srednjeg istoka, kao i zapadnog Paleartika. Zimu provodi na ustaljenim mestima – u Maloj Aziji i na Afričkom kontinentu.

Stanište orla krstaša su stepski predeli sa poljoprivrednim kulturama te iznenađenje ne predstavlja njegov izbor da se nastani na prostoru Deliblatske peščare i Fruške Gore. Ova krupna vrsta ptice ima dimenzije od 72 cm pa čak do 83 cm, a raspon krila je od 190 cm do impozantnih 210 cm. Za ishranu koristi mladunce ptica i najčešće su u pitanju mladunci kreja i sive vrane. Hrani se i manjim glodarima poput tekunice, kao i gušterima.

Kao i ostale vrste, i ova vrsta ima svoj naučni naziv, on glasi „Aquila heliaca“, kao i englesko ime „Imperial Eagle“ i nemačko „Kaiseradler“. Pripada redu grabljivica („Falconiformes“) i porodici „Accipitridae“ (orlovi i jastrebovi).